اقتضای عقلیاقتضای عقلی به تاثیر در ثبوت واقعی یک شیء به حکم عقل اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاقتضای عقلی، مقابل اقتضای لفظی و به معنای استعمال اقتضا ، در معنای علیت و تاثیر در ثبوت واقعی شیء است که بدون دخالت لفظ ، صورت می‌گیرد، مانند دیدگاه گروهی از اصولیون در بحث «اقتضای امر به شیء از نهی از ضد آن» که این اقتضا و استلزام را عقلی دانسته و می‌گویند: امر به شیء، به حکم عقل، مقتضی نهی از ضد عام است و ربطی به عالم الفاظ ندارد؛ یعنی ملازمه مورد بحث، از نوع بیّن بالمعنی الاخص نیست تا اقتضا لفظی باشد، بلکه یا بیّن بالمعنی الاعم است و یا غیر بیّن که در هر دو صورت، اقتضا به حکم عقل است. [۴]
فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۲، ص۱۱۰.
[۵]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۶، ص۲۲.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۳۳، برگرفته از مقاله «اقتضای عقلی». رده‌های این صفحه : اقتضاء
|